У Іркуцкай, Мурманскай, Разанскай і Іванаўскай вобласьцях Расеі бесьпілётнікі ўдарылі па авіябазах, што шакавала расейскія ўлады і грамадзян.
«Гэта было агнявое пекла», — расказалі жыхары Іркуцкай вобласьці праекту Радыё Свабода «Сибирь Реалии».
У Сібіры, прыкладна за 4000 км ад Украіны, жыхары, як выглядае, былі ашаломленыя.
«Цяпер вайна дайшла і да нас», — сказалі жыхары праграме «Сибирь Реалии».
Служба бясьпекі Ўкраіны (СБУ) заявіла, што дзясяткі далёкасяжных бамбавікоў па ўсёй Расеі былі атакаваныя бесьпілётнікамі, якія кантрабандай увозілі туды фурамі ў драўляных грузавых кантэйнэрах, а затым запускалі з бліжэйшых да аэрадромаў месцаў.
Прэзыдэнт Уладзімір Зяленскі назваў гэтыя атакі «абсалютна бліскучым вынікам» апэрацыі, якую рыхтавалі заняла больш за паўтара года. Паводле відавочцаў, бесьпілётнікі вылецелі з грузавіка, які спыніўся на шашы Р-255 «Сібір». Гэтую інфармацыю пацьвердзіў губэрнатар рэгіёну Ігар Кобзеў, які адзначыў, што гэта была першая дронавая атака ў Сібіры.
На вайсковай базе «Белая» ў пасёлку Срэдні Іркуцкай вобласьці атакай дронаў зьнішчаны прынамсі адзін транспартны самалёт, з словаў відавочца, які сказаў, што атака доўжылася як мінімум паўтары гадзіны.
«Я назіраў увесь гэты кашмар празь бінокль — сапраўды жахлівае відовішча», — сказаў сьведка, які назваўся Раманам, у інтэрвію Радыё Свабода. — Спачатку мы пачулі пляск і ўбачылі велізарны слуп дыму. Адразу я падумаў, што ўпаў яшчэ адзін самалёт — два месяцы таму ўпаў бамбавік з гэтага аэрадрома . Потым я дакладна бачыў чатыры моцныя выбухі. Бо пасьля кожнага зь іх пачынаў валіць шэры дым... А калі яны ўдарылі ў транспартны самалёт, то наагул увесь аэрадром быў нібы ў агні», — сказаў Раман.
Яшчэ адзін відавочца зь вёскі Бурэць, што недалёка ад аэрадрому, сказаў: «Наш дом некалькі разоў трэсла ад выбуховай хвалі».
Напад 1 чэрвеня разглядаецца як чарговая вялікая ганьба для расейскіх вайскоўцаў і спэцслужбаў, бо Ўкраіна, як выяўляецца, месяцамі вядзе таемную дзейнасьць унутры Расеі. Кіеў звычайна не прызнаецца ў такіх атаках з выкарыстаньнем дронаў і, магчыма, спэцыяльных сілаў для ўдараў па такіх аб’ектах, як паліўныя склады і трубаправоды, пераважна ў раёнах, бліжэйшых да ўкраінска-расейскай мяжы.
Паведамленьні аб дронавых атаках 1 чэрвеня зьявіліся празь некалькі гадзін пасьля двух інцыдэнтаў, у якіх была пашкоджана чыгуначная інфраструктура на захадзе Расеі і загінулі ня менш за 8 чалавек.
Не адразу было зразумела, ці зьвязаныя паміж сабой гэтыя два інцыдэнты. Расейскі Сьледчы камітэт абвінаваціў невядомых у «незаконным умяшаньні» ў дзейнасьць чыгункі, не падаючы дэталяў.
У Іркуцку губэрнатар Кобзеў заклікаў жыхароў рэгіёну да спакою, але некаторыя казалі, што ім надакучыла вайна.
«Вайна ідзе чацьвёрты год, што будзе на пяты? Вы ня ведаеце, як змагацца, мірыцеся, ня ганьбіце сябе», — сказала жанчына, якая назвалася Марынай.
Іншыя таксама пачалі сумнявацца ў здольнасьці ўладаў запэўніць ім бясьпеку, бо ёсьць страх, што калі грузавіком можна завезьці выбухоўку так далёка ўглыб краіны, а потым выкарыстаць у апэрацыі, гэта можа быць не апошняя атака.
«Як? Як гэта магчыма? Як яны прапусьцілі гэтыя фуры? Вельмі шмат пытаньняў», — пытаецца жанчына, якая назвалася Сьвятланай.
У Мурманскай вобласьці губэрнатар Андрэй Чыбіс пацьвердзіў атаку бесьпілётнікаў, таксама запушчаных з грузавіка, прыпаркаванага каля гораду Аленягорску. Відавочцы з гэтага раёну паведамілі праекту Радыё Свабода «Сибирь Реалии», што назіралі як мінімум 10 выбухаў на авіябазе.
«У Аленягорску пачалася вайна. За лесам валіць дым ад выбухаў», — сказаў адзін зь іх, адзначыўшы, што кіроўцу фуры, у якой маглі быць дроны, арыштавала дарожная паліцыя.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе на просьбу груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах вобласьцяў. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб’екты, расейцы пачалі бамбіць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фатаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяраў масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый і ў Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якіх Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпра, Кіева, Харкава, Адэсы і іншых месцаў. Дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя процілегламу боку тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ карпарацыі «Роснефть» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародзкай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі думку, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16–18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- У красавіку высьветлілася, што мірныя перамовы пакуль ня маюць посьпеху, а тым часам Украіна заявіла, што ведае імёны 155 кітайскіх наймітаў, якія падпісалі кантракты з Расеяй і пайшлі на вайну. Афіцыйны Пэкін заявіў, што сваіх грамадзянаў на вайну не адпраўляў, а наадварот, раіў жыхарам краіны трымацца падалей ад абодвух бакоў.
- Дзяржаўны ўкраінскі праект «Хачу жыць», які выконвае Каардынацыйны штаб у пытаньнях абыходжаньня з ваеннапалоннымі, у красавіку 2025 году апублікаваў прозьвішчы 742 грамадзян Беларусі, якія з 2023 году ваююць супраць Украіны на баку Расеі, зь іх 96 ужо загінулі.
- 1 чэрвеня на Дзень расейскай авіяцыі Ўкраіна правяла маштабную апэрацыю «Павуціньне». Служба бясьпекі Ўкраіны зладзіла ўдары па авіябазах па ўсёй тэрыторыі Расеі, зьнішчыўшы дзясяткі расейскіх вайсковых самалётаў. Дакладна невядома, адкуль кіраваліся гэтыя дроны і ці выкарыстоўвалі яны штучны інтэлект для нацэльваньня на расейскія самалёты. Паводле ўкраінскага боку, дахі грузавікоў, дзе хаваліся дроны, адчынялі дыстанцыйна, каб дазволіць квадракоптэрам узьлятаць.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
